سوهان یک همراه عالی برای یک فنجان چای بعدازظهر است و آبنبات شکننده و سنتی ایرانی است که دستورالعمل منحصر به فرد و دیرینه ی خودش را دارد. اولین بار به عنوان یک نوآوری به بازارعرضه شده است. در واقع مواد تشکیل دهنده و نحوه مخلوط شدن آن سوهان اصلی را می سازد که در ادامه به جزئیات آن پرداخته ایم.
تاریخچهی سوهان
سوهان را در سال های 1280 تا 1290 در دوران قاجار طی مراسم باشکوهی بزرگان شهرهای مختلف هدایای ویژه ای به نماینده پادشاه پیشکش کردند.این مراسم در شهر قم و به مناسبت افتتاح حرم حضرت معصومه برپا شده بود. ازبین حاضران یک نفر به نام ملا ابراهیم شماعی نوعی حلوا به ناصرالدین شاه قاجار تقدیم کرد که ایشان بسیار ازطعم آن خوشش آمد وآن را سوهان نامید.
دلیل این نام گذاری این بود که وقتی بزرگان این حلوا را خوردند گفتند این شیرینی مثل سوهان غذای ما را برید و هضم کرد. هرچند در مورد چگونگی نامگذاری سوهان داستان ها و روایت های زیادی وجود دارد اما تهیه سوهان از آن موقع رواج پیدا کرد و اوایل مخصوص بزرگان و اشراف بود ولی بعد از آن بین مردم جایگاه خودش را پیدا کرد.
سوهان و ویژگی های آن
سوهان نوعی شیرینی است که ازجوانه گندم تهیه شده است و ساختاری شبیه به حلوا دارد. این شیرینی سوغات خوشمزه ی شهر قم محسوب می شود که البته در شهرهای دیگری مثل زرند کرمان و اصفهان هم تولید می شود ولی بیشترین تنوع نمونه های آن در شهر قم تهیه می شود. انواع مختلف سوهان از قبیل سوهان لقمه، سوهان گزی، سوهان نازک وسوهان کادویی در نحوه غالب گیری متفاوت است و این تنوع انتخاب و خریدسوهان را سخت می کند.
ترد بودن و نازک بودن سوهان تاثیر زیادی برکیفیت بهتر آن خواهد داشت همچنین استفاده از روغن کمتر باعث ماندگاری بیشتر سوهان می شود.
در گذشته این شیرینی به صورت دستی تولید و بسته بندی می شد ولی امروزه به کمک دستگاه های مخصوص آماده سازی می شود. سوهان بر اساس دستورالعمل های معتبر با پیروی از روش های سنتی پخت می شود. در کشورهای دیگر هم از سوهان استقبال فراوانی می شود و محبوبیت بالایی دارد به همین خاطر صادرات سوهان به کشورهای مختلف از طریق تولید کنندگان آن در سطح کشورانجام می شود.
مواد اولیه مورد استفاده در سوهان
درانواع مختلف سوهان مواد اولیه یکسانی به کارمی روند که از گذشته تا به حال ثابت بوده اند. این مواد شامل آرد، شکر، روغن، پسته، زعفران، هل و گلاب است که مانند حلوای نرمی پخته می شوند. این فرمول بعدها با اضافه شدن ترکیباتی مثل زرده تخم مرغ و آرد جوانه گندم حالت سفت و شکننده به خود گرفت.
سوهان به دلیل داشتن آرد جوانه گندم از ارزش غذایی بالایی برخوردار است و منبع ویتامین ها و مواد معدنی است. چرا که جوانه گندم خاصیت انرژی بخش دارد و نکته مهم آن است که در ابتدا پودر جوانه گندم باید با آب مخلوط شود و روی حرارت زیاد ساعت ها هم زده شود تا زمانیکه آب آن تبخیر شده و به رنگ قهوه‌ای کاراملی درآید سپس قند و شکر و زرده تخم مرغ همراه با گلاب و هل و زعفران و باقی مواد طبق فرمول اضافه می‌شود.
همچنین نوع روغن استفاده شده در کیفیت سوهان موثر است، استفاده از کره حیوانی در پخت سوهان معمولا مورد استقبال قرار می گیرد در مجموع استفاده از مواد اولیه با کیفیت منجر به داشتن محصول بهتر خواهد شد.
وجود زعفران در کیفیت و طعم سوهان تاثیر بسزایی دارد و استفاده از رنگ های خوراکی به جای زعفران نه تنها کیفیت سوهان را تحت تاثیر قرار می دهد بلکه از ارزش غذایی آن می کاهد.
طرز تهیه سوهان شکلاتی
مواد لازم
آب : 4 قاشق غذاخوري
شکر : 115 گرم
کره :20 گرم
آجیل(مخلوطي از پسته ، بادام ، گردو و فندق) : 115 گرم
شکلات :200 گرم
روش تهیه
ابتدا سینی را به روغن آغشته کنید و سپس شیره را آماده کنید(ترکیب آب با شکر را حرارت دهید). وقتی شیره طلایی رنگ شد مخلوط مغزها را همراه 20 گرم کره داخل آن بریزید بعید خمیر را روی سینی پهن کنید و منتظر بمانید تا ببندد. پس از آن به ابعاد مورد نظر تکه کنید. در آخر شکلات را روی حرارت ذوب کنید و تکه های سوهان را به شکلات آغشته کنید و سپس روی کاغذ روغنی قرار دهید. میتوانید روی شکلات ها را هم با پودر نارگیل یا پودر پسته تزیین کنید.
همانطور که گفتیم امروزه سوهان در طعم های مختلفی و با مغزهای متفاوت تهیه می شود به عنوان مثال سوهان عسلی شکلاتی با مغز تخمه کدو حلوایی که در کمتر از 40 دقیقه آماده می شود. این سوهان ترکیب جالبی دارد که در ادامه به روش تهیه آن اشاره می کنیم.
روش تهیه سوهان عسلی شکلاتی با تخمه کدو حلوایی
مواد لازم
شکر: یک فنجان
آب: نصف فنجان
نمک دریایی ریز: 2قاشق چایخوری
مغز تخمه کدو حلوایی: یک فنجان
شکلات: یک فنجان
مراحل آماده سازی
شکر را با آب و نمک دریایی بجوشانید تا غلیظ شود. مخلوط را از روی حرارت بردارید و تخمه کدو حلوایی را به آن اضافه کنید به مدت سه دقیقه هم بزنید تا شربت کمی سفت شود باردیگر ظرف را روی حرارت بگذارید تا رنگ آن کاراملی شود. مخلوط داغ را روی ورقه روغنی بریزید و روی آن کاغذ پهن کنید، آن را با وردنه صاف کنید به قطعات کوچکتر تقسیم کنید و داخل شکلات ذوب شده فرو ببرید و با تخمه کدو حلوایی خرد شد رو ی آن را تزیین کنید.
در این مقاله با سوهان و تاریخچهی تولید ونام گذاری آن آشنا شدیم شاید تاکنون نمی دانستید نام گذاری سوهان از کجا سرچشمه می گیرد و روش های آماده سازی آن به چه صورت است. بنابراین سعی کردیم در این مقاله بیشتر شما را با سوهان آشنا کنیم و اطلاعات مفیدی در مورد آن با شما به اشتراک بگذاریم.